Bu ilm de, âlemdeki varlıklardan, ya’nî göklerden ve göklerdeki yıldızlardan, yerdeki su, hava, ateş, toprak, basit cismlerden, hayvan, bitki ve ma’denler gibi birleşik cismlerden, bunların değişme, birleşme, bir hâlden bir hâle geçme sebeblerinden bahs eder. Bu durum bir tabîbin insan vücûdunun ve uzvlarının ve mîzâcının değişme sebeblerini araşdırmasına benzer. Din, tıb ilmini inkâr etmediği gibi, tabî’at ilmlerini de red etmez.
Ancak, (Tehâfüt-ül felâsife) kitâbımda açıkladığım ba’zı mes’eleler vardır ki, tabî’at ilminin bu belli birkaç mes’elesini red etmek, dînin îcâbıdır. Bu mes’eleler dışında dîne uymadığı görülen mes’eleler iyi incelendiğinde, anlatdığım mes’elelere dâhil olduğu anlaşılır. Hepsinde esâs olan nokta şudur: Tabî’at, Allahü teâlânın emrindedir. Kendiliğinden birşey yapamaz. Onu yaratan yapdırır. Güneş, ay, yıldızlar ve diğer eşyâ, Allahü teâlânın emrine tâbi’dirler.Hiçbiri kendiliğinden bir iş yapacak hâlde değildir.
Eser: El-münkızü mined-dalâl
Müellif: İmâm-ı Gazâlî
Terceme: Hüseyn Hilmi IŞIK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder