Merd kimdir?

 Vaktin sultanı Şeyh Ebû Sâid Ebûl-Hayr hazretlerine, filân kimse su üzerinde yürüyor dediler. Buyurdu ki, kolaydır; kurbağa ve martı da su üzerinde hareket edip yol alıyor. Filân kes havada uçuyor dedi. Çaylak ve sinekte havada uçuyor dedi. Filân kes bir anda bir şehirden başka bir şehre gidiyor dedi. Şeytan da bir nefeste şarktan garba gidiyor. Böyle şeylerin pek önemi yoktur. Merd odur ki, insanlar arasında bulunur, alış veriş eder, evlenir, halka karışır da, rabbinden bir an gafil kalmaz buyurdu.

Hazreti Şeyhüş-Şuyûh [Sühreverdi hazretleri] Avârif-ül meârifde hârika ve kerâmetleri bildirdikten sonra buyurur ki: Bütün bu hârika ve kerâmetlerin mertebesi, zikreden kalb cevherinden ve zâtın zikrinin bulunmasından çok aşağıdadır...

[Mektûbât-ı Ma'sûmiyye,1.cild, 50.mektûbdan bir kısmı alıntılanmıştır.] 

Ma'rifet sâhiblerinin firâseti

 Şeyhül İslâm Hirevî (kuddise sirruh) buyurur: Ma'rifet sâhiblerinin firâseti odur ki, Allah için sâlih olan kimseleri sâlih olmayanlardan ayırırlar ve Allahu teâlânın zikri ile iştigal edecekleri ve hazreti Cem'e kavuşacakları bilirler. Riyâzet, açlık, halvet ehli ve velâyete varmamış bâtın sâhiblerinin firâseti, sûretin keşfidir ve bunların gaybi keşifleri ve haber vermeleri mahlûkatla alâkalıdır. Çünkü böyle kimseler Hak sübhânehü teâlâdan perdelenmişlerdir. Ma'rifet ehlinin iştigali, ma'rifet ve vâridat-i ilâhî ile olmakla, onların haber vermeleri de Hak teâlâdandır. İnsanların çoğu Allahu teâlâdan habersiz ve Ona yabancı olduklarından ve kalbleri de dünyaya meyilli olduğundan, maddî keşifler ve gaybdan haber vermeler onlara göre çok değerlidir. Bunlarla meşgul olanlar da bunları ehlullah zanneder ve Allaha yakın kullardan sayarlar ve hakîkat ehlinin keşiflerini önemsemezler ve Hakdan verdikleri haberlere inanmazlar ve derler ki, bunlar Hak ehli olsalardı, niçin halkın hâllerinden haber vermiyorlar.

Kulların hâllerini bilmiyen, ondan daha yüksek olanlara nasıl el atar ve nasıl ma'rifet sâhibi olur diyorlar ve bu fâsid kıyasla [bozuk benzetme ile] Ehlullahı [evliyâullahı] tekzîb ediyorlar. Bilmiyorlar ki, Hak teâlânın bu evliyâsına olan ihtimam ve gayreti, onları halkın hâlleri ile uğraşmağa bırakmıyor ve Allahdan gayrisi ile bulunmağa müsâde etmiyor. Onlar halkın ahvâline karışsalar, bu yüksek mertebeye lâyık olamazlar. O hâlde Hak ehli halka lâyık değildir. Nitekim halk ehli de Hakka lâyık değillerdir. Eğer Hak ehli maddî keşiflere az bir göz atsalar, diğerlerinden çok daha iyi bilirler. Ama safa ve riyâzet sâhiblerinin keşfinin Allah katında bir yeri ve değeri yoktur ve müslümanlar, yahudîler ve hıristiyanlar, hatta diğer tâifeler bunda ortaklardır ve evliyâullah ile bir hûsûsiyetleri yoktur.

Şeyhülislâmın sözü bitti...

Mektûbât-ı Ma'sûmiyye, 1.cild, 50.mektûbdan bir kısmı alıntılanmıştır. 

Mektûbât-ı Ma'sûmiyye 1.cild, 90.mektûb

 Hâce Dinâr'a. Ârifin ademiyyetindedir [yokluğundadır]:

Bismillâhirrahmânirrahîm. Allahu teâlâya hamd, seçtiği kullarına selâm olsun. Mes'ûd kardaş Meyân Dinâr; bu yerle bir miskinden size duâlar olsun. Bu taraftakilerin hâlleri hamd edecek vaziyettedir. Uzak kalmış ahbabımızın iyi olmasını Hazreti Vehhâbın (Celle Sultanühü) kereminden dileriz. İnşaallah duâlarımız kabûl buyurulur.

Matlûbdan nasîbi istihlâk ve izmihlâlden başka olmayan zavallı mümkin [mahlûk,kul] onun kemâlini idrâkte ve anlamakta âciz ve kusurludur. Onun birlik vahdeti bârigâhında yok ve kaybolmaktan başka nasîbi olmayınca, Onun hüsnü cemâlini idrâkten boş ve hayrandır. Beyt:

Tutalım gamhânemizde yâr salınarak yürür,

Ona bakacak güç ve kudret kimde bulunur.

O zâttır ki, kibriyâ benim rıdâmdır hâlvethânesinde kendi kemâline kendi şâhiddir. Sen kendini senâ ettiğin gibi meclisinde kendi cemâline kendi nâzırdır [bakmaktadır]. O Odur ki, kendi zâtını zâtıyla övüyor, sıfatlarını, kemâlini senâ ediyor. Ârif de Odur, ma'ruf da O, şâhid de Odur, meşhûd de O. Zavallı âşık bu cilvegâhda yolunu adem [yokluk] sahrasına çekmiş, varlığı, ilmi, ma'rifeti ve gücünü sâhibine havâle etmiştir. Beyt:

Cismim hep yaş oldu gözümden aktı,

Aşkın da bana cisimsiz yaşamak kaldı.

Vesselâm.

Rivayet ve riayet

 Hazreti Ali efendimiz ne kadar güzel buyurmuşlar, 

"İlmi rivayet eden çoktur ama ilme riayet eden çok azdır."


Yâdigâr mektûblar 67. mektûb

 Kuleli'den Köksal Alparslan'a Arabî harflerle yazılmıştır.

28 Ramezân 1378   (7 Nisan 1959)

Kıymetli kardeşim Köksal

21 Kasım târihli mektûbunuzu, o zemân aldım. Memnûniyyetimi ve duâlarımı hemen yazmak istemişdim. Fakat adresinizi yazmamışsınız, evde de yok idi. Cevâb yazmağa imkân bulamadığımdan çok üzüldüm. Harbiye'deki talebelere yazıp sordum. Bulamadık dediler. Bu hafta, Yaşar'dan aldığım mektubta, Süleymân'dan öğrendiklerini bildirdiler. Ben de şu satırlarımı yazarak, kalbim ferahladı.

Balıkesir'deki hâfız denilen kimsenin sözleri küfürdür. Bin sene evvel kâfirlerden de aynı şeyi söyleyenler vardır. Evet, bütün tabîat kuvvetleri melekler vâsıtası ile oluyor, ya'nî meleklerin eseridir. Melek kuvvet değildir, kuvvet sâhibidir.

Kâinat, Allahü teâlânın sıfatları değildir. Sıfatlar kadîmdir. Kâinat yok iken sıfatlar vardı. Kâinat yok olunca da sıfatlar yok olmaz. Kıyâmet ikidir. Küçük kıyâmet, insanın ölmesidir. Ya'nî İnsan ölünce kıyâmet hayâtı başlar. Mezar, Cennet bağçesi veyâ Cehennem çukurudur. Cehennem ateşini anlatan âyet-i kerîmeler ve hadîsler çokdur. Karâmıtî mezhebindeki kâfirler, buna mânevî diyor. Hâfız diye geçinen bu herif kâfirdir, zındıkdır.

Bayram-ı şerîfinizi tebrîk eder, gözlerinizden öperim.

Hilmi 

Yâdigâr mektûblar 66. mektûb

 Ve aleyküm selâm kıymetli kardeşim [Ali İhsan Göksaltık]

Mektûbunuzu okumak değil, o mübârek yazılarınızı görmek bile insana ferâhlık veriyor. Yüzlerce imtihân kağıdları arasında sizlerin mektûbu, karanlık gecedeki parlak yıldızlar gibi câzib ve zevkli oluyor. Binlerle kişi bir diri insanı bağıra çağıra mezara gömerken, birkaç dânecik akıllı ve vicdanlı kimse bu hâli görüp bu zulme, alçak harekete figân etmiş gibi, bugünki şümullü zulm zulmetini, nuru, hakîkati ve ma'rifeti görmemek isteyenleri görüp his eden akıl ve vicdan sâhibleri de pek az ve hattâ yok gibidir. Zulm, irtidâd sel gibi akıyor ve her şeyi önüne almış sürüklüyor. Pek nâdir bahtiyârlar bu girdabdan, felâketden kurtulmakdadır.

Bu sene Ramezân-ı şerîfi [Erzincan'da] yalnız, mahzûn ve garîb olarak karşılıyorum. Cenâb-ı Hak hepimizi hakîkî garîbler hakkındaki müjdelere kavuşdursun. Şu anda rûhum sâkin, râkid [durgun] deryâ gibi hareketsiz, ıssız, sessiz bir haldeyim. Cenâb-ı Hak kendi muhabbeti ve sevdiklerinin aşkı ve sevgisi ile kalbimizi harekete getirsin.

1- Sabah nemâzı kılarken güneş doğarsa nemâz kabûl olmaz. Cemâ'ate yetişmiş olmaz. Bir saat sonra iâde edilir.

2- Sabah nemâzının farzından sonra kazâ nemâzından başka nemâz kılmak câiz değildir. Mekrûhdur. Bunun için sünnet kılınmaz. 

Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretlerinden sohbetler

 *Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*


Gökyüzünde bir yer yokdur ki, *İblîs* oraya secde etmemiş olsun. Yedi kat göklerde, secde etmediği bir karış yer yok. İkiyüzbin sene böyle ibâdet etdi ve meleklere *Hocalık* yapdı. 


Melekler, ona sorarlardı. *Dîni*, o kadar çok biliyordu. Yâni hem *İlmi* vardı, hem de *Ameli*. Ama *ihlâsı* yokdu. İhlâs olmayınca, o ilim ve o amel, onda *Gurûr* ve *Kibir* meydana getirdi. 


Böylece Allahü teâlânın; *Âdeme karşı secde edin!* emrine îtirâz etdi. 


Dedi ki: *Niçin secde edecekmişim? Ben ondan kıymetliyim, ben ondan makbûlüm. O, nihâyet bir çamur*, dedi. 


İşte bu *Kıyâs*, bu kendini beğenmek, bu *Kibir* sebebiyle Allahın emrini beğenmedi, karşı geldi ve ebedî *Cehennemlik* oldu. 


Allah celle celâlüh, eğer bir kulunu *severse*, pek çok kulunu, onun için *Fedâ* eder, hattâ *Yakar* efendim. Pek çok kulunu, o sevdiği kul için *Telef* eder. 


Nasıl mı? Meselâ o sevdiği kula *İftirâ* ederler, hakkında *dedikodu* yaparlar, daha *Kötü şeyler* yaparlar. O sevdiği zât, *Sabr*’eder, ama öbürleri de *Helâk* olurlar. 


Çünkü bir mü'mini kırmak, mü’mini incitmek, gücendirmek, *Kâbe’yi* yıkmakdan daha büyük *Günah*’dır. Onu yapanlar helâk olur, ama o mü’minin lehine olur. 


Onun için kardeşim, ne biz yanalım, ne de bizim yüzümüzden bir başkası yansın, tehlikeli çünkü. Peygamber Efendimiz aleyhisselâm; *Susan kurtuldu*, buyuruyor. Hadîs-i şerîf bu. 


Peygamberimiz çıkdı, islâmiyeti *Teblîğ* etdi. Ama kendi yakın akrabâları dâhil inanmadılar, hakâret etdiler, düşmanlık yapdılar. 


Ama Cehenneme gitdiler. Ne oldu? Onun uğruna, pek çok insanları helâk etdi cenâb-ı Hak. 


Kimileri *Hâbil* gibi *Peki!* der, hizmet eder. Kimi de *Kâbil* gibi *Hayır!* der, îtirâz eder ve helâk olur. Velhâsıl herkes hür irâdesiyle iş yapar ve karşılığını da görür efendim.

Şernûbî hazretleri

 Şernûbî hazretleri Osmanlı velîlerindendir. İsmi Ahmed bin Osman'dır. Mısır'ın Şernûb kasabasında doğdu. Bir gece rüyâsında Peygamber efendimizi gördü. 

Peygamber Efendimiz ona;

"Ey Ahmed! İstanbul'da Şeyh Nûreddîn'e git, ondan tasavvuf ilmini öğren. Zirâ kendisi bu zamanda âriflerin reisidir" buyurdu.

Bu emir üzerine İstanbul'a giden Şernûbî hazretleri Şeyh Nûreddîn'in huzûruna vardı. Onun tarîkat silsilesi ise Seyyid İbrâhim Düsûkî'ye dayanır. Evliyâ bir zat olan Şeyh Nûreddîn onu görünce; "Merhaba Ey Peygamber efendimizin emri ile gelen kimse! Merhaba ey derviş oğlu derviş!" buyurdu... Şeyh Nûreddîn'in sohbet ve hizmetinde bulunarak tasavvuf yolunda ilerledi. İcazet ve hilâfet vererek memleketine gönderdi.

Bir müddet sonra talebelerinden birkaç kişi ile birlikte İstanbul'a gitmek üzere yola çıktı. Mısır'ın Dimyat iskelesinden bir gemiye bindi. Günler süren bir yolculuktan sonra Antalya civârında bir yere çıktılar. Bu sırada ağır hastalığa tutulan Şernûbî orada vefât etti. O sabah erkenden vefât ettiği beldedeki câminin imâmı, Şernûbî'nin vefât ettiği eve giderek; " Vefât eden Şeyh'in gaslini, yıkamasını ben yapacağım. Çünkü dün gece rüyâmda Fahr-i kâinât Efendimiz böyle emir buyurdu" dedi. Cenazesini yıkayıp namazını kıldıktan sonra, câmi yakınında bir yere defnettiler.

Bu mübarek zat sohbetlerinde buyurdu ki:

"Tövbe, Müslüman olsun olmasın, her akıllı kimsenin ihtiyâcı olan bir şeydir. Bir iş yapan ve onun kötü olduğunu gören herkesin pişman olup, tövbe etmesi vâcib olur. Tövbe etmezse kendine zulüm etmiş olur."

" Üzerine farz olan ilimlerden bir meseleyi öğrenmek insana, bütün dünyâdaki kazançların hepsinden yapacağı ve ele geçireceği altın ve gümüşlerinden daha iyi ve üstündür. Tövbe eden ve etmeyen herkese, ilim öğrenmekten daha iyi hiçbir şey yoktur. İşlerin hepsi ilim ile doğru olur ve ilimsiz hiçbir iş yapılmaz."

"Tasavvuf büyükleri, öyle zâtlardır ki, günahkâr, serserî, hırsız, bid'at sâhibi, yolunu şaşırmış vesaire kimseleri kendilerine benzetir, düzeltirler. Bu Allah adamlarının, kendilerine has güzel koku ve renkleri olur. O kokuyu ve rengi tadan, onlara benzer."

" Kendi zan ve kafasına göre davranarak, başkalarını düzeltmeye çalışmak, çoğu zaman fayda yerine zarar hâsıl edebilir. Bunun için çok dikkatli ve uyanık olmalı, bir kimsenin seâdetine vesîle olayım derken, o kimsenin-hattâ kendinin bile felâketine sebep olmamalıdır."

Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretlerinden sohbetler

 *Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*


Bir gün gelecek, herkes birer birer öbür tarafa gidecek. Cenâb-ı Hak hepimize hayrlı ölümler nasîb etsin. Başkalarının en büyük huzûrsuzluğu, *Ölüm korkusu*’dur. 


Hâlbuki biz, *Hani, nerde o gün?* diyoruz. Mevlânâ’nın *Şeb-i arûs* dediği gibi. Nerede o gün? Efendi hazretlerine, Peygamber Efendimize, Allaha kavuşmak. 


Bundan daha *Güzel* bir şey olur mu? Bundan daha *Güzel* bir gün olur mu? 


Bir mü’min bir mü’mine *Selâm* verirken, o anda kalbinden, bütün peygamberlere de, bütün meleklere de, Evliyânın hepsine de selâm veriyorum, diye düşünürse, bunların hepsi, o mü’minin selâmına *Cevap* verirler. 


Ancak o anda, bâzı melekler *Kıyâm*’da, kimi de *Secde*’de olduğundan, bunlar cevap veremez. Bütün meleklere diye düşündüğünden, bunların yerine de *Allahü teâlâ* cevap verir. 


Efendi hazretleri, bize bunu böylece anlatır ve peşinden; *Keşke diğer meleklerin yerine de Allahü teâlâ cevap verseydi*, buyururdu. 


Efendim, bir *Tefsîr*’de okudum. Bir mü’min kabre girdiği zaman, Allahü teâlâ ona Cennetden bir *Hûri* gönderecek. 


*Cennet hûrisi*, o mü’mine; Sen dünyâda iken şunu şunu sevindirdin, ferahlandırdın, o günden beri seni bekliyorum, diyecek. 


O mü’min, o hûrinin gerdanlığına bakacak nasıl bir şey diye. O arada, gözü *İncilere* takılacak. Elini uzatacak, fakat her an kopabilir. 


Gerdanlığa hafifce dokununca, *İp* kopacak efendim. Zâten *kopsun* diye bağlanmış. Parmağıyla hafif dokununca, *İp* kopacak ve bütün *İnciler* kabre dağılacak. 


Mü’min çok üzülecek, utanacak, mahcup olacak, çok sıkılacak. Bu sefer utancından, eğilip tek tek o *İncileri* toplıyacak. Son *İnci’yi* aldığı zaman, kabir hayâtı bitecek. 


Halbuki aradan yüzlerce, belki binlerce sene geçti. Sırf o mümin kabirde *Meşgûl* olsun, sıkılmasın, biraz da *Utansın* diye efendim. Bütün incileri toplar, kabir hayâtı da biter.

Maşuk ve aşık

 Beyt:

Eğer ma'şuktan olmazsa muhabbet âşıka,

Âşığın uğraşması ma'şuka kavuşturamaz.

[Reşahât, sf: 90] 

Hutbenin şartları

Hutbenin şartları: Hamd, Salavat, Nasîhat, dua, kıraat olmak üzere, aralarında yabancı bir kelâm edilmeden arabî olarak okunmasıdır.

[Seyyîd Abdülhakîm Arvâsî]