İbrahim Edhem rahmetullahi aleyh şöyle buyurdu:
Hüzün ikidir:
Biri senin lehinedir,
Diğeri ise senin aleyhinedir.
● Senin lehine olan hüzün senin ahiret ve onun hayrı için üzülmendir.
● Senin aleyhine olan hüzün, senin dünya ve zineti için üzülmendir.
[İbn Ebi'd-Dunya, el-Hemm Ve'l-Huzn no: 31]
“(Hilmî Bey “rahmetullahi teala aleyh” hocamız anlattılar)
Geçende bize yaşlı emekli bir polis geldi.
-Hilmî Beyciğim, sizi gerçek bir mü’min bildiğim için, târihî bir vak’ânın unutulmaması düşüncesiyle size geldim,
deyip, başından geçeni anlatmağa başladı:
“Sultan Abdülhamîd Hân (rahmetullahi teala aleyh), Selânik’ten Beylerbeyi Sarayı’na getirilip, ikâme ettirilince, onu dışarıdan koruma vazîfesi benimle bir polis arkadaşıma da verildi. Birimiz gece, birimiz gündüz nöbet tutuyor, yattığı alt katın kuzeyindeki odanın önünde, sağa sola, denize, karaya doğru volta atıyorduk.
Bir gece nöbet sırası bende idi. Harb yıllarının bütün sıkıntısını yaşıyorduk. Üç aydır maaş alamamıştık. Evde dört-beş çocuğumu ve gece doğuracak halde hâmile hanımımı bıraktım geldim. Çocuğum doğacak, hanımımın yanında değilim, olsam da bir mum alacak param yok, ne olur böyle yaşamaktan, bunu daha kaldıramam. En iyisi sabahleyin nöbeti arkadaşa devr edince, şurada selamlığın yanından kendimi boğaza atıp, öleyim de kurtulayım, dayanamıyorum, gibi düşüncelerle sahanlıkta volta atıyordum.
Birden pencere açıldı ve sâbık sultanın okşayıcı babacan sesi kulağıma geldi:
“Evlat! Bir dakika bakar mısın?”
dedi. Koştum, pencerenin altına geldim. Mübâlağa etmiyorum, aynen söylediği sözleri söylüyorum. Buyurdu ki;
“Evlâdım! Şu keseyi al. Belki paraya ihtiyacın olur, belki çocuklarına lazım olur. Belki hanımın doğum yapar, ona lazım olur. Biraz önce, volta atarken olan düşüncelerinden vazgeç!”
Keseyi aldım, teşekkür edip, “peki” dedim. O da pencereyi kapadı ve o gönül gözü açık sultan kendi âlemine, ben de nöbet vazîfeme devam ettim.”
(Gün Batarken Gördüğüm Son Işık, sf 233-234)
...
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Peygamber Efendimizin aleyhissalâtü vesselâm Medîne’yi teşrîfleri sırasında Medîneli kadınlar, kendisini *Def* çalarak bekliyorlardı.
Efendimiz, hazret-i Ebû Bekr ile, Medîne’nin biraz ilerisinde, bir ağaç altında dinleniyorlardı. Bunu öğrenip, def çalarak, *Şiir*’ler okuyarak oraya koşdular.
Biri, biraz *Yaşlı*’ca, diğeri daha *Genç* idi. Medîneliler, Peygamber Efendimizin daha yaşlı olduğunu bildikleri için, hep yaşlı görünene hitâb ediyor, Ona hürmet gösteriyorlardı.
Biraz sonra güneş çıkıp da, üzerlerine gelince iş değişdi. Şöyle ki, *Yaşlı* görünen hemen fırlayıp kalkdı ve *Genç* görünene hizmet etdi. Güneşden râhatsız olmasın diye Ona gölgelik yapdı.
Medîneliler anladılar ki, *Genç* görünen, Peygamber Efendimizdir. Aslında Peygamber Efendimiz aleyhissalâtü vesselâm, hazret-i Ebû Bekr’den radıyallahü anh daha *Yaşlı* idi.
Ama mûcize olarak, Efendimiz kimin yanında olursa olsun, ondan daha *Genç* ve daha *Dinç* görünürdü.
*****
Peygamber Efendimiz aleyhisselâm, ölüm hastalığında ağlıyordu. Niçin ağladığını sordular. *Harb meydanında ölmediğime ağlıyorum*, buyurdu.
Fakat Peygamber Efendimiz de aleyhisselâm şehîd olmuşdur. Çünkü ölüm hastalığında; *O yehûdî kadının verdiği zehirin te’sîriyle, ebher damarım kopmak üzeredir*, buyurdular.
Daha önceleri, bir yehûdî kadın, Efendimize zehirli et vermişdi. Efendimiz eti çiğnerken, et dile gelip; *Yâ Resûlallah! Ben zehirliyim, beni yemeyin!* dedi. Peygamber Efendimiz hemen eti çıkardılar.
Ve Eshâb-ı kirâma, *Siz de yemeyin!* buyurdular. Fakat bir genç, yutmuş bulundu. Bünyesi de zaîfmiş ki, hemen orada vefât etdi. Sahâbe, yehûdî kadına; *Niye böyle yapdın?* diye soruyorlar.
Kadın da cevap verip; *Eğer yalancıysa, bütün insanları ondan kurtarmış olurum. Eğer doğru söylüyorsa, Allah Ona bildirir ve yemez. Ben de îmân ederim dedim*, diyor.
Ve kelime-i şehâdeti söyleyip müslümân oluyor.
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Biraz mürekkep yalamış bir adam, bir Evliyâyı ziyârete gitmiş. Yolda giderken de kendi kendine; *Buna Allah adamı diyorlar, bakalım nasıl biri?* demiş.
O zâtın köyüne varmış. Evini bulup kapısını çalmış. *Kabûl ederseniz, misâfir geldim*, demiş. Oturup konuşmuşlar. Akşam namazı vakti gelince de, namazı cemâatle kılmışlar.
Ev sâhibi imâm olmuş. Adam, onun okuyuşunu dinleyince, içinden; *Buna evliyâ diyorlar. Bu daha Fâtiha’yı bile doğru dürüst okuyamıyor*, diye düşünmüş.
Sabahleyin namâza kalkdıklarında, köylerde *Çeşme* dışarıda olur. Abdest almağa dışarı çıkınca, bir de bakmış, çeşmenin başında koca bir *Aslan* var.
Nerdeyse adama saldıracak. Adam, korkusundan içeri kaçmış ve ev sâhibine; *Sakın dışarı çıkma, çeşmenin başında bir aslan var*, demiş.
Ev sâhibi kapıyı açıp, aslana bir kızmış, bir bağırmış; *Sen, benim misâfirimi nasıl korkutursun? Çabuk git buradan!* demiş.
Aslan, yelelerini sürüyerek, *Hürmet* ve *Saygı* ile geri geri gitmiş ve oradan uzaklaşmış. Misâfir şaşırmış tabii. İçinden; *Allah Alllah! Nasıl olur, aslan insandan korkar mı, aklım almıyor*, demiş.
Bu Velî zât, o adamın kulağına eğilmiş. *Bizim Fâtihamızla uğraşacağına, biraz adam ol*, buyurmuş.
Sonra da; *Bir kimse Allah’dan korkarsa, bütün mahlûklar da ondan korkar. Allaha itâat etdiği kadar mahlûklar da ona itâat ederler*, buyurmuş.
Allahü teâlâ, meâlen: *Kullarımın arasında benden en çok korkanlar, beni en iyi tanıyanlardır*, buyuruyor. Ancak korkmanın temelinde *muhabbet* vardır, *sevgi* vardır.
Evet, seven korkar. Ama niçin korkar? Kötülük yapar diye mi? Hayır. Onu *üzerim*, *incitirim* diye korkar.
Meselâ bir talebe, hocasından korkar. Niçin? Bir hatâ yaparım, yanlış bir iş yaparım da hocam *Üzülür*, *kırılır* diye korkar.
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Eshâb-ı kirâm zamânında münâfıkların başlarından biri, Peygamber Efendimizi kastederek; *Ey Kureyşliler! Bunun yüzünden ne bu başımıza gelenler?* demiş.
Sonra da –Hâşâ- *Bu Zelîli indirelim, bir Azîzi başa çıkaralım*, demiş. Sahâbeden *Zeyd bin Erkam*, o vakit çocuk imiş. Bunu duymuş ve gidip Peygamber aleyhisselâma söylemiş.
Bu münâfığın oğlu *Hâris* radıyallahü anh da, bunu duyar duymaz hemen babasına koşmuş.
Ve hiddetle; *Eğer böyle bir şey dediysen, git Peygamberimizden özür dile. Demediysen, demediğini söyle!* demiş.
O da korkup *inkâr* etmiş. Bir de *yemîn* etmiş. Ama *Hâris* radıyallahü anh babasının bunu söylediğini iyi biliyormuş. Efendimize koşup, babasını öldürmek için *İzin* istemiş.
Fakat Peygamber Efendimiz buna izin vermemişler. Bunun üzerine bu münâfık şehre girerken, oğlu *Hâris* radıyallahü anh koşup yolunu kesmiş.
Ve babasının karşısına dikilip; *Ben Zelîl’im, Muhammed Azîz’dir* demedikçe, şehre giremezsin! demiş.
O da korkusundan; *Ben Zelîl’im, Muhammed Azîz’dir* demek zorunda kalmış.
,,,,,,,,,,
Efendi hazretleri gözlerinden râhatsızlardı. Bâzı talebeleri ameliyat olmasını söylediler. Efendi hazretleri bir gün bana; *Sen bu ameliyat husûsunda ne dersin?* diye sordu. Benimle istişâre etdi.
Ben de cevâben; *Efendim, sizin onların eline teslîm olmanıza dayanamayız. Hem netîcesi de kesin değil*, diye arzetdim.
Efendi hazretleri; *Biz de öyle düşünüyoruz*, buyurdu.
Efendi hazretlerine biz acırdık kardeşim. *Böyle derin bir âlim tanınmıyor, bilinmiyor, buralarda yazık oluyor*, derdik.
Şimdiki Lise hocaları hep çocuk. Bizim zamânımızda oturaklı hocalar vardı. Meselâ bir fransızca hocamız vardı ki, Galatasaray Lisesinde senelerce müdürlük yapmışdı.
Bu hoca, benim gözümde *Büyük*’dü. Ama ne zamana kadar? Efendi hazretlerini görünceye kadar. Ne zaman ki *Efendi hazretlerini* gördüm, *Sohbet*’ini dinledim.
İşte o zaman, o hocanın ve onun gibilerin, Efendi hazretlerinin yanında ne kadar *Küçük* olduğunu anladım. Bütün bu ni’metler, büyüklerin karşısında *Edebli* oturmamızdandır kardeşim.
Üçüncü Murâd Hanın yerine geçen Üçüncü Mehmed Han ve ondan sonra tahta çıkan Birinci Ahmed Han da Şeyh Hüdâyî hazretlerine büyük bir saygı ile bağlı idiler.
Bir gün Sultan Birinci Ahmed Han rüyâsında; "Avusturya Kralı ile güreş tuttuğunu, fakat kendisinin arka üstü yere düştüğünü" görmüştü. Zâhiren bakıldığında rüyâ çok korkunç idi. Sabahleyin, derhal huzûra getirilen âlimler ve rüyâ tâbircilerinden hiçbiri bu rüyâyı, Pâdişâhı tatmin edecek şekilde tâbir edemedi. Nihâyet Üsküdar'da bulunan Azîz Mahmûd Hüdâyî'nin, bu rüyâyı tâbir edebileceğini arz ettiler.
Pâdişâh Birinci Ahmed bir mektup yazarak, yakınlarından biriyle gönderdi ve tâbir edilmesini ricâ etti. Haberci, mektubu alıp süratle Üsküdar'a geçti. Azîz Mahmûd Hüdâyî'nin kapısını çaldığında, onun içerden elinde bir zarf ile kapıya çıktığını gördü. Habercinin getirdiği mektubu alırken, kendi elindeki mektubu da Pâdişâha verilmek üzere verdi ve; Sultânımızın gönderdiği mektûbun cevâbıdır." buyurdu. Mektubu şaşkınlık içinde alan haberci, derhal mektubu sultâna götürdü ve gördüklerini anlattı. Sultan Birinci Ahmed Hanın gönderdiği mektup, daha açılıp okunmadan cevâbı gönderilmişti.Sultan Ahmed Han, gönderilen bu mektubu heyecanla okudu. Deniyordu ki: "Allahü teâlâ insan vücûdunda arkayı, cansız mahlûklarda ise toprağı, en kuvvetli olarak yarattı. İnsan ile toprağın birbirlerine değmesi, bu iki kuvvetin bir araya gelmesi demektir. Böylece, Pâdişâhımızın arka üstü yere yatması ile bu iki kuvvet birleşmiştir. Dolayısıyla bu rüyâdan İslâmın temsilcisi olan pâdişâhımızın, küffâra karşı zafer kazanacağı anlaşıldı." Pâdişâh bu tâbiri pek beğendi ve; "İşte gördüğüm rüyânın tâbiri budur." dedi. Derhal Azîz Mahmûd Hüdâyî hazretlerine bin altın gönderdi.
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Her zaman söylüyorum, münâkaşa *Yasak*. Nasıl olur da bir mü’minin kalbi incitilir efendim. Muhammed Mâsum hazretleri, *Mektûbât*’ında bunun zararlı olduğunu bildiriyor ve *Münâkaşa etmeyiniz!* diyor.
Bir mü’minin, bir mücâhid kardeşinin kalbini incitmenin, *Kâbe*’yi, yedi kerre yıkmakdan daha büyük günâh ol-duğunu, dînimiz bildiriyor. Onun için, buna çok dikkat edeceğiz kardeşim.
Birbirimizin kusûrunu affedeceğiz ve sabredeceğiz. *Sabredenin gideceği yer neresidir?* Peygamber Efendimiz bunu bildiriyor. Hadîs-i şerîfde; *Sabredenin gideceği yer, Cennetdir*, buyuruyor.
Onun için birbirimizi incitmiyeceğiz. Birimiz, birimizi incitirsek dahî, karşıdakinin buna *Sabr*’etmesi lâzım. Hattâ ona *Duâ* etmesi lâzım. Dînimiz böyle emrediyor. Müslümânlık budur, kardeşlik budur.
Her zaman söylüyorum. *Kimseyle münâkaşa etmeyin!* diyorum. Münâkaşa *Zararlı*'dır. Dostun muhabbetini azaltır, düşmanın da düşmanlığını artdırır.
Bir vazîfe ile *Burgaz* mağaralarına keşfe gitmişdim. O akşam da Efendi hazretlerine iftâra dâvetliydim. Vakt geç oldu, dönecek vâsıta yok. Durakda beklerken, bir *Taksi* gelip yanımda durdu.
Onlar da İstanbula gidiyorlarmış. Beni de aldılar. Edirnekapıda indiğimde, akşam ezânı yeni okunmağa başladı. Koşarak dergâha gitdim.
Efendi hazretleri beni görünce; *Hilmi, önce namâzını kıl, biz seni bekleriz*, buyurdular. İftârdan sonra Burgaz’da neler gördüğümü sordular.
Ben de anlattım ve *Orada çok mağara var*, dedim.
Bunun üzerine; *O mağaralar nasıl meydana geldi biliyor musun?* diye sordular. Bilmiyorum efendim, dedim.
*İstanbul’un surları ne ile yapıldı? Surlar yapılırken Bizanslılar oralardan kireç çıkardılar. Bunları keşif raporuna yaz*, buyurdular.
Abdülkâdir-i Geylânî hazretleri; *İbrâhim aleyhisselâm ateşe atıldığında ben oradaydım. Üfledim, ateş söndü*, buyurmuş.
Bunun gibi, *Efendi hazretleri* de, o surlar yapılırken orada olabilir. Birden cevâplaması bunu gösteriyor kardeşim.
“Allahu teâlâ, Fâtiha’yı çok sever. Fâtiha için her günâhı afv eder. Fâtiha o kadar büyüktür ki, bütün günâhlar onun yanında küçük kalır.”
(Hüseyin Hilmî Işık)
“Rahmetullahi teala aleyh “
(Gün Batarken Gördüğüm Son Işık, sf 201)
İbni Âbîdin’den naklederek, Hilmî Bey (rahmetullahi teala aleyh) hocamız buyurdular ki;
“Îmânın birinci şartı, küfürden teberridir (uzak durmak, sakınmak).”
(Gün Batarken Gördüğüm Son Işık, sf 209)
“Şeytâna ve kâfire la’net, ibâdet ve sevâb değildir. Ancak dîn düşmanı habîslere buğd-ı fillah şarttır ve böylesine la’net sevâbdır. Yoksa hiçbir kimseye la’net etmemelidir.”
(Hüseyin Hilmî Işık“rahmetullahi teala aleyh”)
[Gün Batarken Gördüğüm Son Işık, sf 211]
Buyruldu ki;
“Zarûretler haramları mubah kılar”
Bu mühim fıkıh kaidesine misal olarak İbni Âbidîn (rahmetullahi teala aleyh) hazretleri Reddü’l-muhtar’ın “setr-i avret” bahsinde şu misâli vermektedir:
”Avret yerini örtmek, namazda da, namazın dışında da farzdır. (Setr-i avret için) Hiçbir şey bulamayan bir erkek, ipek (elbise, örtü) bulsa, haram olmasına rağmen, onunla örtünmesi lâzım olur.”
(Gün Batarken Gördüğüm Son Işık, sf 211)
