Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretlerinden sohbetler

 *Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*

Bir gün Abdülhakim Arvasi Efendi hazretlerine gitdim, bakdım, Efendi çok *(Üzgün)*, korkdum tabii. İçimden; *(Hayrdır inşallah)* dedim. Efendi hazretleri beni görünce anlatdı. 

Buyurdu ki: Hilmi, filân *(Kişi)* bize ve bu câmiye, çuvalla *(Pirinç)* gönderdi, çok *(Şeker)* gönderdi, çok *(Un)* gönderdi, böyle çok *(İyilik)* leri oldu. 

Fakat, Allah bana bir *(İmkân)* verse, her zerresini *(Geri)* veririm. Hepsini *(İâde)* ederim, ona o kadar *(Krıldım)* buyurdu. Sonra ne oldu biliyor musunuz? 

O kimse, oranın *(Eşrâf)* ından biriydi, ama çok *(Zelîl)* oldu, *(Aklı)* gitdi, afedersiniz sokaklarda *(Pisliği)* ni yapar hâle geldi. Tövbe yâ Rabbî, Allah muhâfaza etsin. 

● ● ● 

İşte böyle kardeşim, Abdülhakim Efendi hazretlerine *(Gider)* dim. Ellerinden *(Öper)* dim, otururdum. *(Sabah)* namâzında giderdim, tâ *(Yatsı)* ya kadar kalkmazdım. 

Başkaları da gelirdi. Onlar bahçede *(Oyun)* oynarlar, *(Koşar)* lar, *(Zıplar)* lardı. Ben ise hiç bahçede oyun filân oynamazdım. Hep Efendi’nin yanında olurdum. 

Mübârek anlatır, anlatır, sonunda; *(Anladın mı?)* diye sorardı. Ben de; Evet efendim anladım, derdim. Bir gün yine Efendi ile *(Bahçe)* de oturuyorduk. 

*(Beni dinliyen kazanır, ama dinliyen yok, dinliyen yok!)* buyurdu, bunu iki defâ söyledi. Sonra bana bakıp; *(Ama sen dinlersin değil mi?)* diye sordu Mübârek. 

Ben hemen; *(Evet efendim, dinlerim)* dedim. Onların himmetleri işte, onların teveccühleri. Bütün bu *(Hizmet)* ler, Abdülhakim Efendiyi dinlememizin bereketi kardeşim. 

● ● ● 

Allahü teâlâdan *(Ümit kesmek)* olmaz. Hattâ O’nun mağfiretinden ümit kesmek, *(Küfr)* olur. Neden? Çünkü, *(Kur’ân-ı kerîm)* de çok yerde geçiyor. 

*(Benden ümit kesmeyin!)* diyor Allahü teâlâ. Öyleyse O’ndan ümîdini kesen, Kur’ân-ı kerîme karşı gelmiş olur, mâzallah *(Kâfir)* olur. 

Ama efendim, benim günâhım *(Çok)* derseniz, evet, senin *(Günâh)* ın çok. Ama Allahü teâlânın *(Afvı)* ve *(Mağfireti)* daha çok. Hattâ *(Sonsuz)*. 

Onun için Allah’dan ümit kesmek yok. *(Ümit)* li olacağız. Sizin her adımınıza *(Sevap)* var kardeşim. 

Bütün ibâdetlerin en kıymetlisi nedir biliyor musunuz?; *(Emr-i mâruf)* ve *(Nehy-i münker)* dir. İşte siz, bunu yapıyorsunuz. Ne mutlu size.

Bişr-i Hafî’ hazretleri ve ikinci defa hacca gidecek olan adam

 _Ebû Nasr Temhâr şöyle anlatmaktadır:_

“İkinci defa hacca gideceklerden biri, Bişr-i Hafî’ye vedâya geldi. Ona;

 _“Ben hacca gidiyorum, bir emriniz var mı?”_ dedi. 

Bişr-i Hafî; _“Ne kadar harçlığın var?”_ diye sorunca; _“İki bin dirhem harçlığım var”_ dedi. Bişr-i Hafî;

 _*“Hacca gitmekle zühdü mü, Kabe’ye olan aşkını mı, yâhud, Allah rızâsını mı kastediyorsun?”*_ diye tekrar sorunca, adam; 

_“Allah rızâsını kastediyorum”_ dedi. 

Bişr-i Hafî; 

_“O hâlde evinde dururken Allah’ın rızâsını kazandıracak bir şeyi söylersem, yapar mısın?”_ dedi. 

O zât;

 _“Evet yaparım”_ karşılığını verdi. 

Bunun üzerine; 

_“O hâlde sen bu iki bin dirhemi, borcunu ödeyemeyen bir fakire, yiyeceği olmayan bir yoksula, nüfûsu kalabalık, geçimi dar olan bir aileye, yetimi sevindiren bir yetim bakıcısına ve bunlar gibi on kişiye yirmişer dirhem ve hattâ istersen hepsini bunlardan birine ver. Zîrâ müslümanı sevindirmek, düşkünlere el uzatmak, sıkıntıyı gidermek ve zayıflara yardım etmek, *nafile yapılan yüz hacdan* daha sevâbtır. Kalk da dediğim gibi yap. Şayet böyle yapmak istemiyorsan, bana kalbindekini söyle”_ dedi. 

Vedâya gelen; 

_“Doğrusu kalbimde hacca gitmek tarafı kuvvetlidir”_ deyince, Bişr gülümseyerek, adama döndü ve; 

_*“Servet, şüpheli şeylerden kazanıldığı takdirde, nefs, kendi arzularından birinin yerine getirilmesini ve sâlih ameller yaptığını göstermek ister. Halbuki, Allahü teâlâ, yalnız müttekîlerin amelini kabul eder”_* buyurdu.

O nûr sönünce bütün câmiler zulmette kaldı

 Bâyezid câmi-i şerîfindeki Kadî Beydâvî tefsîri dersinin, rahatsızlıkları sebebiyle inkıtaından sonra kendilerini ziyarete gittiğimde sekiz-on ahibba ile şadırvan yanında sohbet ederken ahibbadan bir zât... geldi. Elini öpüp bir kenara oturdu. Bir müddet sonra bir sırasını bulup: Efendim, bana bir hâl oldu. Câmiler bana karanlık geliyor. Hangi câmiye girsem, sıkılıyorum. Dışarı çıkmak istiyorum diyen nefsinden vâkı' şikâyete Îşân (kuddise sirruh):

"Senin gördüğün zulûmât, Bâyezid câmiindeki dersin kesilmesiyle, nûrun sönmüş olmasıdır. O dersin nûru, yalnız o câmi'i değil, bütün câmileri tenvîr ederdi. O nûr sönünce bütün câmiler zulmette kaldı " cevabını verdiler. 

Âcizâne kanâatim odur ki, o nûrun sönmesiyle, yalnız İstanbul câmileri değil, üç ma'lûm mescîd-i şerîf müstesnâ, bütün dünya câmileri karanlıkta kaldı. Çünkü Efendi hazretlerinin buyurduğu gibi, -ki dersin sonunda söylerdi- bu dersin bir mislini, bütün İslâm memleketlerini sayarak, Hind kıt'ası hâriç, hiçbir yerde bulamazsınız sözleri, belirtilen beyâna bir huccettir. Bu vesîle ile bir hüsn-ü hâteme ve büyük müjde olarak şu mühim husûsu da belirtmek istedim:

'El-mer'ü mea men ehabbe" [Kişi sevdiği iledir] hadîs-i şerîfindeki sırrın, Îşân'ın (kuddise sirruh) bütün dost ve muhibleri hakkında tecelli etmiş olmasıdır.

15-Rebi'ülevvel- 1404 [1983]

El-fakîr pür taksîr bende-i Îşân

Ahmed Nûreddin 

[Son Halkalar ve Seyyid Abdülhakîm Arvâsî'nin Külliyatı, 2.cild, sf: 270]

Mürtedler ve hayırlı iş

 - Mürtedler sabaha kadar hayırlı bir işin zuhuru [olması] için konuşsalar, tahakkukunda o iş şer olarak zuhûr eder. Mürtedler bir şerrin zuhûrunu temenni etseler, o şer iş kendiliğinden tahakkuk eder. [Îşân mürtedler derken, ervâh-ı habîse diye de ilâve etmiştir].

(Seyyid Abdülhakîm Arvâsî "kuddise sirruh")

[Son Halkalar ve Seyyid Abdülhakîm Arvâsî'nin Külliyatı, 2.cild, sf: 269]

Tefsîr yazmak kim, biz kimiz

 -Bir kış günü, zamanın şöhretlilerinden biri ziyaretlerine gelerek âdâb-ı ziyâreti edâdan sonra: "Efendim, ben bir tefsîr yazdım [Yâsîn Sûresi tefsîridir], getireyim de tedkîk buyurun" dedi. Îşân (kuddise sirruh): "Tefsîr yazmak kim,biz kimiz. Getirirsen, yanan sobayı işaretle, şu sobaya atar, yakarım" buyurup [:S..., biz bu karargâhda nöbetçi onbaşısı gibiyiz. O büyük kumandanlar gitti. Onların yerini tutamayız. Bizim vazîfemiz, bu karargâha yabancıları sokmamaktır. Onların yaptıklarında ne kusur ve eksiklik buldunuz ki, tefsîr yazmak ihtiyâcını hissettiniz] yollu daha çok şeyler söylediler.

(Seyyid Abdülhakîm Arvâsî "kuddise sirruh")

[Son Halkalar ve Seyyid Abdülhakîm Arvâsî'nin Külliyatı, 2.cild, sf: 268-269]

Şerefe kadeh kaldırmak küfürdür

 -İşrette, (içki meclisinde) şerefe kadeh kaldırmak küfürdür.

- Üç küçük günâh, aralarında kefâret-i mûcib bir hal olmaksızın -tevbe, sadaka, tesbîh gibi - ictima' ederse [bir araya gelirse] büyük günâha girerler. Îşân (kuddise sirruh) bunu söyledikten sonra, keşke söylemeseydim, dediler.

(Seyyid Abdülhakîm Arvâsî "kuddise sirruh")

[Son Halkalar ve Seyyid Abdülhakîm Arvâsî'nin Külliyatı, 2.cild, sf: 268]

Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretlerinden sohbetler

 *Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*

Abdülhakim Arvasi Efendi hazretleri bana yazdığı bir mektupda; *(Pek çok sevilen Hilmi)* diye yazmış. Sâdece *(Sevilen)* deseydi *(Kâfi)* idi. Ne büyük müjde efendim.

Bunlar, *(Kalbin)* den gelmese, *(Yazmaz)* efendim. Kalbinden geliyor bunlar Mübâreğin. Bunları *(Niçin)* böyle yazıyorum? Bir maksadım var.

Çünkü büyükler buyuruyor ki: *(İnde zikrissâlihîn tenzîl-ür rahme)* Yâni Allahü teâlânın sevdiği kullarının *(İsmi)* anılınca, oraya *(Rahmet)* yağar.

Abdülhakim Efendi hazretlerinin *(İsmi)* ni, buraya rahmet *(Yağsın)* diye söyledim kardeşim.

Bu büyüklerin oturduğu *(Yer)* ler, kıyâmet gününde *(Şefâat)* eder. Geçdiği *(Sokak)* lar şefâat eder. Molla Nâmık-i Câmî hazretleri böyle diyor.

● ● ●

Peygamber Efendimize; *(Allah nasıldır?)* diye soruyorlar. Efendimiz, nasıl cevap veriyor?

Şöyle gözünü kapat ve *(Allah)* de, hâtırına, hayâline ne gelirse, Allah o *(Değil)* dir diyor.

Yâni, *(Allah, hiçbir şeye benzemez)* buyuruyor. Akıl, ermediği şeyi nasıl anlasın? Küçük bir çocuk, büyük adamların işinden anlar mı? O, ancak *(Oyun)* dan anlar.

Peygamber aleyhisselâma; Allahü teâlâ, *(Şöyle)* değildir, *(Böyle)* değildir, ya *(Nasıl)* dır? diye soruyorlar.

Efendimiz cevâben; *(Küllü mâ hatara bi bâlike. Allahü gayru zâlike)* buyuruyor.

Ne demek bu? Yâni, *(Küllü)*, hepsi; *(Mâ)*, şol şeydir ki; *(Hatara)*, hutûr etdi, yâni geldi.

*(Bi bâlike)*, Arabcada bâl *(Kalp)* demekdir. Yâni Allah de, gözlerini kapat. Hâtırına, hayâline ne geliyorsa.

*(Allahü gayru zâlike)*. Allah, o değildir. Ne güzel cevap yâ Rabbî. Ne hakîmâne bir cevap.

Sevab bağışlamak

Bir kimse, farz olsun, nafile olsun, herhangi bir ibadeti yaparken veya yaptıktan sonra, sevabını, ölü diri, herkese hediye edebilir.

Namaz, oruç, hac, umre, sadaka, Kur'an-ı kerim okumak, evliyanın kabrini ziyaret, kurban, zikir gibi ibadetlerin sevapları başkasına hediye edilebilir. Hediye edenin kendi sevabından hiç azalmadan, bütün müminlere de sevabı erişir. Yani sevap, hediye edilenlere, taksim edilmeden, herbirine bütünü kadar erişir

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kabristandan geçen kimse 11 ihlas okuyup, sevabını kabirdekilere hediye ederse, ölü adedince sevap verilir.) [İslam Ahlakı]

Bir kişi, (Ya Resulallah, ölmüş olan ana babamın günahlarının affı için ne yapmalıyım?) dedi. Ona, (Onlar için dua et, Kuran oku ve istigfar et!) buyurdu. (Ey Oğul İlmihali)

Mümin, ibadetlerinin sevabını ölü diri herkese hediye edebilir. Kendi sevabından da hiç eksilme olmaz. (Hidaye)

Hatm-i tehlilin, ölü diri, herkese faydası vardır. (Mekatib-i şerife)

Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:

(Kendisi için veya başka Müslüman için 70 bin kelime-i tevhid [hatm-i tehlil] okuyanın günahları affolur.) [Makamat-ı Mazheriyye]

Üç hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ölülerinize Yasin okuyun!) [İ.Ahmed]

(Yasin-i şerif okuyun. Onda, on bereket vardır: 1- Aç okursa, doyar. 2- Çıplak, okursa, giyinir.3- Bekâr okursa, evlenir. 4- Korkan okursa, emin olur. 5- Mahzun okursa, ferahlar. 6- Misafir okursa, seferde yardım görür. 7- Kayıp olan bulunur. 8- Hasta okursa, şifa bulur. 9- Ölüye okunursa, azabı hafifler, 10- Susayan okursa, suya kavuşur.) [Deylemi]

(Ana babasının veya birinin kabrini her Cuma günü ziyaret edip Yasin sûresini okuyana, Allah, Yasin’deki her harf miktarınca mağfiret eder.) [İ.Rafii]

Ahmed bin Hanbel hazretleri, (Kabristana girince, Fatiha, Kul-euzüler ve İhlâs sûrelerini okuyun! Sevabını ölülere gönderin! Sevabı hepsine vasıl olur) buyurdu. Hadis-i şerifte de, (Bir kimse, kabristandan geçerken, 11 kere İhlas sûresi okuyup sevabını ölülere hediye ederse, kendisine ölüler adedince sevab verilir) buyuruldu. (Etfal-ül müslimin - İmam-ı Birgivi)

Kabristanda Kur’an-ı kerim okumak sünnettir. (Seyyid Ahmed Tahtavi)

Seyyid Muhammed Emin Arvâsî Efendinin yazmış olduğu dörtlük

Seyyid Fehim Arvasi hazretlerinin "kuddise sirruh" büyük oğlu aynı zamanda halifelerinden olan Seyyid Muhammed Emin Arvâsî Efendinin "kuddise sirruh" yazmış olduğu dörtlük.

Seyyid Muhammed Emin Efendi hacda Ravza-i Mutahhara‘da iken Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin aşkından ciğerleri yanmış, dönüş yolunda Tur-ı Sina’da vefat etmiştir. Cenabı hak derecelerini Âli eylesin Amin.

Ez tabibî hâsitem ez behri derdi dil devâ,

Gufti hey hey in hayâl çün nakşi bâşed ber hevâ,

Guftemeş migufte end her derdi râ dermânı hest,

Gufti ney ney gerguzer gerdez kanun-i şifa.

Doktorumdan gönül yaram için ilaç istedim.

Dedi hey hey, bu havaya nakşedilmiş yazı gibi bir hayaldir.

Ona dedim, ama her derdin bir devası vardır derler,

Dedi ney ney, senin derdin şifa kanununu aşmış.

İkindiyi kıldın mı?

 *Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*

Birgün Abdülhakim Arvasi Efendi hazretleri bana; *(İkindiyi kıldın mı?)* dedi. Hayır efendim kılmadım, dedim. *(Ben abdest alayım, mescidde berâber kılalım)* dedi. 

Hemen şadırvanda *(Abdest)* aldı. İkimiz mescide girdik, sünnetleri kıldık, kâmed getirdim. Farzı kılacağız. Efendi bana; *(Sen geç, imâm ol)* dedi. 

(Olmaz) denir mi? *(Başüstüne efendim)* dedim. Beni imâm yapdı Mübârek. İkimiz namaz kıldık. Hiç unutmam, ne *(Tatlı Namaz)* dı o yâ Rabbî. 

Mehmet Ma’sûm hazretleri, birgün talebelerinin arasına geliyor ve; *(Ne konuşuyordunuz?)* diye soruyor. 

Diyorlar ki; Efendim birbirimizin yaşını merak ediyorduk, *(Sen kaç yaşındasın?)* *(Sen kaç yaşındasın?)* diye soruyorduk. Halîfelerinden biri de *(Rükneddîn Hân)*. 

(Hân) demek, bir memleketin *(Vâli)* si demek. Mehmed Ma’sûm hazretleri, Vâli Rükneddîn Hâna dönüp; *(Yâ Rükneddîn sen kaç yaşındasın?)* diye soruyor. 

Rükneddîn Hân cevâben; *(Efendim, bendeniz üç yaşındayım)* diyor. Herkes şaşırıyor tabii. Koca adam üç yaşında olur mu diye. 

Rükneddîn Hân; Yâni efendim, sizinle tanışalı *(Üç sene)* oldu. Daha evvelki *(Hayâtı)* saymıyorum, çünkü o vakitler *(Ölü)* gibiydim, diyor. 

Üç senedir anladım *(Hayât)* ın ne olduğunu, onun için üç yaşındayım diyorum, diye arz ediyor. İşte *(Sevgi)* böyle olacak kardeşim. 

Rabbimiz hepimize din ve dünyâ *(Seâdeti)* vermiş. Ne *(Ni’met)* dir bu. Bu zamanda bu *(Büyük)* leri tanımak, ne büyük *(Şeref)* dir. 

*(El-ulemâ vereset-ül enbiyâ)* Yâni bizim Büyüklerimiz, Peygamberlerin *(Vâris)* leridir, *(Vekîl)* leridir. Ne mutlu onları tanıyanlara. *(Sevmek)* şöyle dursun, *(Tanımak)* bile ne büyük ni’met. 

Hele tanıdıkdan sonra bir de *(Sevdi)* mi, o zaman seâdete kavuşdu demekdir. Çünkü *(Feyz)* yolu açılır, feyz gelmeye başlar, *(Kalp)* den kalbe akar.

Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretlerinden sohbetler

 *Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*

Bir kimse, eğer kendisinde zerre kadar bir *(Üstün)* lük, bir *(Meziyet)*, bir üstün *(Sıfat)* düşünürse, o, kâmil bir mü’min değildir. 

Çünkü kâmil bir mü’min bilir ki: Benim her yapdığım *(İyilik)*, Allahın kudretiyle olmakdadır. Benim herhangi bir *(Kudret)* im yok ki, der. 

Allahü teâlâ iki tâne *(Güneş)* yaratmış. Biri, *(Beden)* için, biri de *(Kalp)* içindir. Kalb’in güneşi, Efendimiz aleyhisselâmdır. Yâni Onun *(Kalbi)* dir. 

*(Vücûd)* umuzun güneşi ise, bildiğimiz gökdeki bu *(Güneş)* dir. 

*(Küfür)* den kurtulmamız için, *(Îmân)* ımızın kuvvetlenmesi için, *(Îmân)* lı ölmemiz için, *(Mürşid-i kâmil)* ler, sevdiklerinin *(Kalb)* ine teveccüh ederler.

İçindeki *(Pislik)* lerin, yâni *(Günâh)* ların temizlenmesi için üstün *(Gayret)* sarf eder ve o kalbi, o pisliklerden *(Temiz)* lerler. 

Bir insanın *(Kalb’i)* böyle temizlenirse, onun için *(Îmân)* sız ölme tehlikesi yokdur. Bir başkası, bütün *(İlim)* leri bilse ve bu ilimlere uygun *(Amel)* etse, bunun îmânsız ölme *(Tehlike)* si vardr. 

Çünkü bu yol, *(Îmân)* yolu’dur. Nitekim; *(Cennetin kapısından, îmânı olanlar girer)* buyuruluyor. Yoksa çok ibâdet yapanlar, çok âlimler değil. 

Peki, bu *(İlim)* ler, bu *(Amel)* ler, ne içindir? Sırf îmânı *(Korumak)* içindir. Dolayısıyla, büyüklerin kalbe olan *(Teveccüh)* lerinin sebebi budur. 

Peki *(Kim’e)* teveccüh ederler? Talebelerine, sevdiklerine, ona bağlı olanlara. *(İmâm-ı Rabbânî)* hazretlerinin *(Yolu)* nun diğerlerinden farkı şudur: 

Diğer büyükler, talebelerini, sevdiklerini, *(Küfr’e)* düşmekden ve Cehenneme girmekden kurtarmak için, *(Şöyle şöyle yap ve kurtul)* derler. 

Bu *(Büyük)* ler ise, son nefesine kadar onu *(Tâkib)* ederler, son nefesinde de gelirler, *(Îmân)* la ölmesine yardım eder ve onu *(Îmân)* la âhirete gönderirler.