Ey oğul!
Fazla konuşma. Sonra bulunduğun toplulukta taşınması güç bir yük olursun.
Seninle beraber oturana karşı alicenap davran. Yanına oturmak isteyene güzel, nazik, hareket et.
Başkasının gözüne dikkatle bakıp durma.
Fazla lügat parçalayıp yaldızlı söz söyleme. Çünkü bu sözlerin dış görünüşü belki güzel sayılabilir, fakat gerçekte güzel değildir.
<~> İMAM-İ GAZALİ <~>
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Çok şanslıyız kardeşim, çok bahtiyârız. Bu *Îmân*, bir mücevherdir. Cenâb-ı Hak, bu mücevheri çöplüğe koymaz.
Arkadaşlarımızın kalbleri müsâit olmasa, Allahü teâlâ o *mücevheri*, o *pırlanta*’yı onların kalbine verir mi? Yalnız bunun için, cenâb-ı Hakka ne kadar şükretsek azdır.
*Fıtrat* çok mühim kardeşim, Bâzılarının fıtratı, mutlak *Küfr*’dür, Allah korusun. Hiç ıslâhı mümkün değil. Bâzılarının da fıtratı *küfr*’dür, ama aslı kaybolmamışdır.
Sâdece üstü örtülmüşdür, o kadar. Yâni ümit var, her an için, o örtü kalkıp, *Îmân* edebilir. Ama birincisinde hiç ümit yok, tamâmen kapalı. Hayât yok, ümit yok.
*Îmân etme* ihtimâli hiç yok, mümkün değil. Onun üstü tam örtülmüş. Böyleleri, *Peygamberi* dahî görse, yine îmân etmez, ancak *küfr’ü* artar. İkincisi ise örtü kalkar, müslümân olur.
İşte birincisine misâl, *Ebû Cehil*, ikincisine misâl de *hazret-i Ömer*. Hazreti Ömer'in fıtratı müsâitdi, ama üzeri küfr ile örtülmüşdü. Fıtratı temiz idi.
*Huy* bakımından, *ahlâk* bakımından müsâit idi. Nitekim Peygamberimiz aleyhisselâm ona duâ etdi, duâsı kabûl oldu. Zâten fıtratı temizdi ve *îmân* edip, *Hazret-i Ömer* oldu.
Peygamber Efendimize yahûdîler, *Zehirli et* yedirdiler. *Hazret-i Ömer'i* câmiye giderken, *Hazret-i Osmân'ı* Kur'ân-ı kerîm okurken, *Hazret-i Alî*’yi namaz kıldırırken *Şehîd* etdiler.
*Hazret-i Hasan'a*, elmas parçaları içirdiler, midesi bağırsakları parçalandı ve *Şehîd* oldu. *Hazret-i Hüseyin*'in başını kestiler, *Şehîd* oldu, oniki İmâma neler neler yapdılar.
Bunların hiç biri *İmdât!* demedi, yardım istemedi. İsteselerdi, *Yâ resûlallah imdât!* deselerdi, Efendimiz aleyhisselâm elbette yetişir, yardım ederdi. Ama onlar istemediler.
Niçin istemediler? İki sebepden. Birincisi, *Şehitlik* sevâbı almak istiyorlardı. Şehitlere vaad edilen ni’metlere kavuşmak için yardım istemediler.
İkincisi de, *Levh-il mahfûzu* okuyorlardı. Yâni değişmiyecek olan *kazâ-i mübremi* görüyorlardı, buralarda *şehîd* olacaklarını görüyor ve okuyorlardı, niçin istesinler?
Sana verilmeyeni, sana lazım olmayan bil.
Başkasında imrendiğin, sende olmayanı, olsaydı felaketin bil.
Ne ki eksiğin, olsaydı fazlalığın olurdu:
"Allah (celle celalüh) herkese layık olduğu cevheri verdi.
Kedinin kanadı olsaydı serçenin nesli tükenirdi."
Sadî-i Şirazî (rahmetullahi aleyh)
Din kardeşini güler yüzle karşılamak gibi bir iyiliği, sakın küçük görme! (Müslim)
Hadis-i Şerif
Dost ateş gibidir; azı yarar, çoğu zarar.
İslam alimleri dostluğa dair şöyle buyurmuşlar;
Birçok hastalık, fazla yiyip içmekten hasıl olur. Düşman da dostlar arasından çıkar, başka yerden gelmez. O halde dostları çoğaltma! Nice çok şey vardır ki, ikrah ve pişmanlık getirir. Nice az da vardır ki, rağbet ve nefaset getirir. Deniz çoktur; fakat tuzlu olduğundan susuzluğu gidermez. Yağmur suları azdır; fakat susuzluğu giderir. Dost ateş gibidir; azı yarar, çoğu zarar.
HATIRA: ENVER ÖREN VE BEHİCE SULTAN
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doktora asistanı iken, NATO bursu vesilesiyle Napoli’de kaldığım (1967) ve Napoli Üniversitesi Zooloji Enstitüsü’nde araştırmalar yaptığım yıllarda, Sultan II. Abdülhamid’in son zevcesi Behice Sultan’ın, burada sürgün hayatı yaşadığını öğrenip hemen ziyaretine gittim. .
Sultan Hamid Hân Hazretleri’nin miralaylarından Celâl Bey ile mecburi bir nikâh kıyarak birlikte oturuyorlardı. İlk ziyaretine gittiğimde kapıyı çalıp, selâm verdim. “Allah rızâsı için sizi ziyarete geldim. Lütfen kabul buyurun.” dedim. “Aleykümselâm, içeriye buyurun efendim.” Sesi bütün heyecanımı dindirdi ve sevinçle içimden çok şükrederek besmeleyle içeri girdim. Yaşadıkları yer, gâyet mütevâzı bir apartman dairesi idi. İçim burkuldu. Kendi kendime “Heyhat! Saray’dan, Napoli’nin ara sokaklarındaki bir apartman dairesine!” diyordum. Bir masanın etrafına üçümüz oturduk. Evde başka kimseler yoktu. Önce mübârek ellerini öptüm ve söze şöyle başladım. “Efendim, bendeniz namazını kılan, İslâm terbiyesi ve ahlâkı ile yetişen, Sultan Abdülhamid Hân Hazretleri’ni çok seven bir Türk’üm. İstanbul’dan geldim. Burada olduğunuzu haber alınca içime sizinle tanışmak, duâlarınıza kavuşmak ateşi düştü. Şu anda bu arzuma kavuşmanın sevinci içindeyim.” dedim.
Behice Sultan’dan duvarları çınlatan, yürekten gelen bir “Elhamdülillah!” sözü geldi. Behice Sultan devam etti. “Demek namazını kılıyor, Allahını ve Peygamberini tanıyorsun. Allah’ıma sonsuz hamdü senâlar olsun, ölmeden önce bana bunu da işitmek, genç bir Türk Müslüman evlâdını görmek nasib etti” dedi. (Acaba zevcesi böyle olanın, kendisi nasıldır?) Napoli’de kaldığım müddet zarfında, her ay gelen bursumun çoğunu Behice Sultan’a götürüp veriyor; geri kalan mikdarla iktifâ etmeye çalışıyordum. Onun birçok hizmetini gördüm.
Sultan II. Abdülhamid’in son zevcesi Behice Sultan’ın, Napoli’de sürgün hayatı yaşarken, kendisini ziyarete gelen bana söylediği ve kuvvetli bir imanın tezâhürü olan bu sözleri, bugün kolay kolay kim söyleyebilir?
Bir defasında yanına gittiğimde, Sultan Hanım efendi, evin mutfağında soğan ve patatesleri ayıklıyordu. Bunlar pazar artıklarından toplanmış çoğu çürük çarık şeylerdi. Kendimi tutamadım. Gözlerim doldu. “Oğlum, sarayda yaşadım. Hizmetkârlarım vardı. Ama gör, bak, şimdi ne hâldeyim! Cenâb-ı Hak, bizi imtihan ediyor. İnşallah bu imtihanı kazanırız.” dedi.
Öyle ki Napoli’den dönerken Behice Sultan; “Bizi kendine alıştırdın. Doğurduğum çocukları bile senin kadar sevmedim. Şimdi beni bırakıp gidiyorsun. Hak revâ mı bu?” dedi.
Vedalaşırken bana bâzı hediyeler verdi ve vasıyette bulundu. “Beni Yahya Efendi dergâhına defnedin. Cenaze namazımı Hüseyn Hilmi Işık Efendi kıldırsın. Tabutumu asla arabaya koymayın.” dedi. Bunların üçü de çok zor idi. Bir kere Yahya Efendi dergâhı cenaze defnine kapalıydı. Hüseyn Hilmi Işık efendinin de cenâze namazı kıldırdığı işitilmiş şey değildi. Üstelik cenâzelerin arabaya konulması mecburî idi. Bu vasıyetlerini dinledikten sonra “Başüstüne efendim” diyerek huzurlarından ayrıldım.
Bir müddet sonra da memlekete döndüm. Meğerse bu son görüşmemiz değilmiş. Behice Sultan iki sene kadar sonra, kızkardeşi Nimet hanım ve akrabaları vasıtasıyla Türkiye’ye döndü. Suadiye’de oturdu. Kendisini ziyarete gittim. Çok memnun oldu. Az bir zaman sonra da vefât etti. Doksan yaşında idi. Behice Sultan hanımefendinin temiz ve yüce kalbinin tecellisi, vefâtından sonra da devam etti. Bakanlar Kurulu, Yahya Efendi dergâhına defnedilmesine karar verdi. Hüseyn Hilmi Işık Efendi cenâze namazını kıldırdı. Cenâzeye iştirak edenlerin çokluğundan, tabutları arabaya konulamadı, omuzlarda taşınarak kabristana götürüldü.
Sultan Abdülhamid Han’ın son zevcesi Behice Sultan’la Altı Ay – Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Bir kâfir, İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin *İhyâ-ül Ulûm* kitâbının sayfalarını, muhabbetle çevirse, *Îmâna* gelir.
Bir mü’min de, bir kâfirin kitâbını muhabbetle çevirse, mâzallah *Kâfir* olur efendim. O gün olmasa da, bir gün olur. Çünkü satırlar arasından çıkan *Zulmet*, mutlaka birgün te’sîrini gösterir.
*Enver âbi* bir rüyâ görmüş efendim, bana anlatdı. *Efendi* hazretlerini görmüş. Oğlu *Mekkî Efendi* de varmış. Mekkî Efendi, babasına;
*Babacığım, Seâdet-i Ebediyye kitâbını yazmak hakkını niye Hilmi beye verdin?* diye sormuş. Yâni ben burdayım, bana niye vermedin? der gibi sormuş. Efendi hazretleri de;
*Çünkü Efendi’yi anlıyan bir Efendi çıkdı. Otuz sene İstanbul halkına ne anlattıysam, hepsi o kitâbın içinde var*, buyurmuşlar. Enver âbi bunu bana anlatdı, çok sevindim.
Bugün yer yüzünde böyle bir *topluluk* yok kardeşim. Böyle bir *hizmet* de yok. Neden? Efendi hazretlerinin bereketi. Mekkî Efendi şâhit.
Efendi hazretlerinin vefâtlarına yakın ziyârete gitdiğimde, beni yatağının içine alır ve elini uzatıp, *Hilmi, elimi sık!* derdi. Ben de sıkardım, biraz gevşetsem, *Devam et, sık!* derdi.
Mekkî Efendi de bunu görürdü. Nitekim kendisi, bu hâdiseyi aynen *Enver âbiye* anlatmış efendim. Orada başka arkadaşlar da varmış.
Hattâ Mekkî Efendi; *Öyle zannediyorum ki, o günlerde babam, kalbinde ne varsa, hepsini Hilmi’ye verdi, hepsini onun kalbine akıtdı*, demiş.
*Hüseyin Hilmi bin Saîd hazretleri buyuruyor ki:*
Bir kâfir, İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin *İhyâ-ül Ulûm* kitâbının sayfalarını, muhabbetle çevirse, *Îmâna* gelir.
Bir mü’min de, bir kâfirin kitâbını muhabbetle çevirse, mâzallah *Kâfir* olur efendim. O gün olmasa da, bir gün olur. Çünkü satırlar arasından çıkan *Zulmet*, mutlaka birgün te’sîrini gösterir.
İbadetine sevineceğine günahına üzül.
(Seyyid Abdülhakim Arvasi Kuddise sirruh)
